CSRD, bureaucratische formaliteit of aanjager van duurzaam ondernemen?
donderdag 03 oktober – 2024
In gesprek met Prem Mancham
Vanaf 2024 zijn grote bedrijven in Europa verplicht om hun duurzaamheidsbeleid en prestaties te rapporteren volgens CSRD, Corporate Sustainability Reporting Directive . Hiermee noopt de EU het bedrijfsleven rekenschap te geven over de impact van hun dienst of productieketen op het milieu. Maar nog niet iedereen lijkt onverdeeld enthousiast. Want slaan we nu niet ál te ver door met al die regeltjes en rapporten? Aan Prem Mancham van Achmea stelt Fellowfield ‘s Bob van Rijthoven daarom de vraag: CSRD, bureaucratische formaliteit of aanjager van duurzaam ondernemen?
“Eerst even de begrippen helder”, zegt Mancham, Senior Manager Finance & Control bij Achmea Real Estate (ARE). “Met CSRD bedoelen we kortweg wetgeving die bedrijven in de EU verplicht te rapporteren over hun milieu- en sociale impact en over verantwoord besturen. Hierin zijn voor Environmental, Social, Governance (ESG) normeringen opgenomen, waarop de doelstelling van een bedrijf afgestemd wordt. Nu zijn dat nog alleen de grote bedrijven met meer dan 500 medewerkers; in de nabije toekomst zal deze verplichting ook voor kleinere organisaties gaan gelden.”
Als Senior Manager bij ARE is Mancham verantwoordelijk voor onder meer verslaglegging vanuit de vastgoeddochter richting de Achmea Groep. Als dochter heeft ARE binnen Achmea op zichzelf geen reporting-verplichting maar de Achmea Groep heeft die als één van Nederlands grootste bedrijven wél. Om de hele keten van de holding in kaart te brengen, moet de groep dus ook bottom up met informatie gevoed worden.
“Bij Achmea is CSRD en daarmee ESG geen verplicht nummer maar integraal onderdeel van de bedrijfsvoering vanuit de missie Duurzaam Samen Leven ”
Corporate Sustainability Reporting Directive
“Binnen de context van ESG krijgen de rapportage-verplichte bedrijven te maken met CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive)”, zegt Mancham. Vanuit mijn rapportage-verantwoordelijkheid binnen ARE heb ik direct te maken met CSRD. Je kunt er niet omheen”
Een van de verplichtingen vanuit CSRD is de dubbele materialiteitsanalyse (DMA). Met deze analyse wordt inzichtelijk gemaakt welke duurzaamheidskwesties raken aan een organisatie met ESG -verplichting én haar externe stakeholders. “Materialiteit” betekent hier relevantie; dubbel verwijst naar zowel de interne impact als de externe risico’s en kansen: Inside out en Outside in.
“Voor de Achmea Groep hebben we vooralsnog 14 material matters in kaart gebracht die betrekking hebben op onze business”, verklaart Mancham. “Kijken we specifiek naar Achmea Real Estate, dan zijn dat er nu 7 vanuit de groep gezien. Climate change (adaption & mitigation) is hierbij voor ons het meest relevant. Bij nieuwbouwopdrachten wordt natuurlijk goed gekeken naar de milieutechnische impact, maar ook naar het leefklimaat en de sociale omgeving.”
Dekking rapportageplicht
“Een nogal technisch verhaal”, geeft Mancham toe. En wellicht is dat ook juist de potentiële zwakte van de CSRD-verplichting. Want hoe’ dekkend’ is eigenlijk die rapportageplicht? En gaat dit nu echt helpen om de doelstellingen uit de Green Deal te behalen? Mancham: “Als je het helemaal plat slaat, dan proberen we met data, reporting en compliance grip te krijgen op een existentiële crisis (klimaatverandering) en een fundamenteel vraagstuk (hoe gaan we dit oplossen?). En dan zeg ik: met alléén een compliant beleid en een groene vink van de accountant zijn we er niet. Je mag je afvragen of dergelijke wet- en regelgeving altijd even effectief excessen opruimt, bedrijven aanzet tot nieuwe methoden om reductievermindering te realiseren en een intensiever beroep doet op het collectief verantwoordelijkheidsgevoel. Of staart men zich blind op de rapportage en verliest men de werkelijke doelstelling uit het oog? Je hoopt toch niet dat reporting an sich het doel wordt en het verantwoordelijk management achteroverleunt wanneer de accountant de groene vink heeft gezet.
Bij ARE hebben we daarom heel bewust voor gekozen om een projectteam op te richten waarin het verantwoordelijke lijnmanagement, onder voorzitterschap van de CFO, plaats heeft”, vervolgt Mancham. “Zonder externe hulptroepen dus. Kortom: we willen CSRD vanuit de kern adresseren en de verantwoordelijkheid houden bij degenen aan wie die toekomt. Maar zoals ik al zei: met alleen checks en balances, ben je er nog lang niet.”
“Met alleen checks en balances ben je er nog lang niet”
SOX
Mancham roept de in allerijl opgetooide Amerikaanse wetgeving ‘SOX’ in herinnering die, na spraakmakende corruptieschandalen bij onder andere Enron en WorldCom, fraude, omkoperij en machtsverstrengeling moest voorkomen. “Met het oog op de beursmalversaties uit 2008 en zelfs enkele corruptieschandalen van Nederlandse bodem, mag je bij de effectiviteit hiervan wel je vraagtekens plaatsen.”
Hoewel research van accountantskantoor PriceWaterhouseCoopers (PwC) uitwijst dat 83 procent van de vijfduizend geraadpleegde werkgevers en consumenten in Amerika en Europa gunstig denkt over ESG, klinken -naast die van Mancham- wel meer bedenkingen. Want is het eigenlijk wel te doen, het uniformeren van standaarden als sprake is van zoveel complexe data, afkomstig van zoveel verschillende bedrijven? En wat betekent de belastende rapportageplicht straks voor kleinere bedrijven? Sommige analisten waarschuwen bovendien ook nog voor de risico’s van greenwashing: organisaties die middels datamanipulatie hun vergroeningsinspanningen opkloppen of juist hun footprint afzwakken.
Bedrijfs-culturele omslag
Naast CSRD wet- en regelgeving pleit Mancham dan ook voor een nog veel grootschaligere operatie: een cultuur omslag. Maar hoe veranker je nou duurzaamheidsbeleid en -visie in je corporate DNA? “Dat zal toch echt van binnenuit de organisatie moeten komen”, denkt Mancham. “Reporting is daarbij vooral een handig ondersteunend instrument. Ik preek misschien voor eigen parochie maar kijk eens naar Achmea. Wij kunnen gelukkig voortbouwen op een lange traditie van verantwoord en duurzaam ondernemerschap. Onze duurzaamheidsstatements hebben wij al jaren geleden geformuleerd en als maatschappelijk geëngageerde coöperatie staan wij midden in de samenleving. Dan heb je als organisatie een robuust fundament en voer je beleid vanuit oprechte convictie. CSRD zal deze inspanningen alleen maar onderschrijven. Neem je als organisatie niet zelf je verantwoordelijkheid en stel je niet gezamenlijk het moreel kompas af? Dan, zegt Mancham stellig tot besluit, is CSRD vooral symptoombestrijding en een administratieve last.”
Ontvang de laatste ESG inzichten
Fellowfield spreekt de komende maanden nog meer experts over hun huidige visie en werkwijze op het gebied van ESG. Meld je aan voor onze nieuwsbrief, en mis geen enkel artikel!